1990-იანი წლები. საქართველო. ქვეყანა, რომელიც საბჭოთა კავშირის დაშლასთან ერთად, ქაოსსა და გაურკვევლობაშია. ეკონომიკური სიდუხჭირე, სამოქალაქო დაპირისპირება და კრიმინალის ზრდა ჩვეულებრივი მოვლენა იყო. ამ ფონზე, გააქტიურდა ბავშვებით ვაჭრობის სქემები, რომლებიც წლების განმავლობაში, ათასობით ოჯახს აყენებდა გამოუსწორებელ ტკივილს. ახალშობილების მოპარვა და მათი საზღვარგარეთ გაყიდვა, ხშირ შემთხვევაში, სამედიცინო პერსონალის მონაწილეობით ხდებოდა. მშობლებს სხვადასხვა მიზეზით ატყუებდნენ, მაგალითად, რომ მათი შვილი დაიბადა თანდაყოლილი პათოლოგიებით ან გარდაიცვალა. ზოგ შემთხვევაში, მათ ქილაში მოთავსებულ ნაყოფსაც კი უჩვენებდნენ, რითაც ყოველგვარ ეჭვს აქარწყლებდნენ.
ეს ისტორიები წლების განმავლობაში საიდუმლოებით იყო მოცული, თუმცა, სოციალური ქსელების განვითარებასთან ერთად, სიმართლის ძიება უფრო ხელმისაწვდომი გახდა. დღეს, ათასობით დაკარგული ბავშვი ეძებს ბიოლოგიურ ოჯახებს, ხოლო მშობლები, რომლებიც წლების განმავლობაში გლოვობდნენ “გარდაცვლილ“ შვილებს, იმედს არ კარგავენ. თამუნა მუსერიძე პირველი იყო, რომელმაც ჩვილების გაყიდვის მასშტაბური სქემა გაშიფრა და არაერთ საიდუმლოს ახადა ფარდა. თუმცა ისიც ფაქტია, რომ დანაშაულების ხანდაზმულობის გამო, დღემდე პასუხისგებაში არავინ მიუციათ. დამნაშავეების ნაწილი გარდაცვლილია ან არ არსებობენ მათ მიერ ჩადენილი დანაშაულის მოწმეები.
ერთ-ერთი ასეთი შემზარავი ისტორია 1989 წელს, ოზურგეთში მოხდა. ოჯახს უთხრეს, რომ ახალშობილი გოგონა გარდაიცვალა, თუმცა, წლების შემდეგ, გაირკვა, რომ ის გაყიდეს. 2025 წელს, გოგონამ ბიოლოგიურ ოჯახის მოძებნა შეძლოო, რაშიც გენეტიკური ტესტი და დაბადების მოწმობა დაეხმარა.
დეტალებზე პროექტის – “ვეძებ“ დამფუძნებელს, თამუნა მუსერიძეს დავუკავშირდით. როგორც ჟურნალისტმა გვითხრა, ამ საქმეზე მისი ჯგუფის ერთ-ერთი ადმინისტრატორი, ია ყველაშვილი მუშაობდა. ფაქტის დეტალები იმდენად მძიმეა, რომ როგორც ია გვიყვება, გაშვილებულ გოგონას დღემდე უჭირს დაიჯეროს,რომ ის გაყიდეს…
– ია, როგორ დაიწყო ამერიკაში გაშვილებული გოგონასა და მისი ბიოლოგიური ოჯახის ისტორია?
– გოგონას, რომელიც წლების წინ ამერიკაში გააშვილეს, ჰყავს მეგობარი, რომელიც ერთ-ერთი რელიგიური მისიის წარმომადგენელია და საქართველოში ხშირად ჩამოდიოდა. მას შემდეგ, რაც გაშვილებულმა გოგონამ დნმ ტესტის პასუხით გაიგო, რომ ქართველი იყო, ამ ბიჭმა ჩვენს ჯგუფში გამოაქვეყნა პოსტი ინგლისურ ენაზე, რომელშიც ეწერა, რომ მისი მეგობარი ბიოლოგიურ მშობლებს ეძებდა.
– გაშვილებულმა გოგონამ თუ იცოდა მისი ქართული სახელისა და გვარის შესახებ?
– საინტერესოა, რომ ის ბიოლოგიური მშობლების მიერ დარქმეული სახელით და გვარით იყო გაშვილებული, შესაბამისად, საბუთებიც ჰქონდა. მას შემდეგ, რაც ეს პოსტი დავდე, გამომეხმაურა ქართველი გოგონა, რომელმაც მითხრა, რომ ამერიკაში მცხოვრები გოგონას მონაცემები ემთხვეოდა მისი დეიდისა და ბიძის მონაცემებს. ერთადერთი, საბუთში ქუთაისი იყო მითითებული, მაშინ როცა ბავშვი ოზურგეთში დაიბადა. რომ არა ეს გოგონა, რომელიც ჩვენი ჯგუფის წევრი აღმოჩნდა, ალბათ, ასე მალე ვერ ვიპოვიდით ბიოლოგიურ ოჯახს, რადგან მისი ახლობლებიდან და ოჯახის წევრებიდან მხოლოდ ეს დეიდაშვილი იყო ჯგუფში.
– როგორი იყო ბიოლოგიური ოჯახის რეაქცია?
– თავიდან, დეიდაშვილი გაოცებული იყო ამდენი დამთხვევით. როდესაც მან მშობლებს ჰკითხა, აღმოჩნდა, რომ გოგონას დედას მშობიარობის შემდეგ უთხრეს, რომ ბავშვი თევზის კუდით დაიბადა და მეორე დღეს გარდაიცვალა. დედას უთხრეს, რომ ნაყოფი ექსპერტიზაზე უნდა გაეგზავნათ, შემდეგ კი ქილაში მოთავსებული ნაყოფი აჩვენეს, როგორც მისი გარდაცვლილი ჩვილი. დედა წლების განმავლობაში ამბობდა, რომ მისი შვილი ქილაში, სადღაც საავადმყოფოში ჰყავდათ. სხვათა შორის, ამ ოჯახს კიდევ ერთი შვილი ჰყავს ასე დაკარგული.
– რა ინფორმაცია აქვს თავად გაშვილებულ გოგონას?
– გაშვილებული გოგონას ამბობს, რომ მას საბუთი აქვს, რომ 1995 წელს, 6 წლის ასაკში გააშვილეს იმის გამო, რომ მშობლები ბავშვთა სახლში არ აკითხავდნენ. სავარაუდოდ, ისინი ელოდნენ მომენტს, როდესაც შეძლებდნენ მის გაყიდვას.
– როგორ მუშაობდა ბავშვებით ვაჭრობის სქემა?
– სამედიცინო პერსონალი როდესაც ხედავდა, რომ დედებს ადვილად მოატყუებდნენ, იპარავდნენ ჩვილებს და შემდეგ აშვილებდნენ. ამ პროცესს შეიძლება წლებიც დასჭირვებოდა. გაშვილების საბუთში წერია, რომ მამა არ აკითხავდა და ამ მიზეზით აშვილებდნენ. ეს გოგონა რაღაც პერიოდი თბილისში, მოსკოვის პროსპექტზე, ძიძასთან ცხოვრობდა. სქემა ასე მუშაობდა, როდესაც ბავშვის გაშვილების გადაწყვეტილებას იღებდნენ, მათ გადაჰყავდათ კერძო ძიძებთან. ამ გოგონას ძიძის მიერ დაწერილი წერილიც კი აქვს, სადაც ეწერა: “არ დაგვივიწყო.“
– როგორ განვითარდა მოვლენები მას შემდეგ, რაც გაშვილებულმა გოგონამ ბიოლოგიურ ოჯახზე ინფორმაცია მიიღო?
– თავიდან გოგონას არ სჯეროდა, რომ მისი მშობლები ასე მარტივად მოტყუვდნენ, რადგან არ იცოდა, აქ რა ხდებოდა. კონტაქტზე გავიდა თავის ნათესავთან და უთხრა, რომ არ მჯერაო. თუმცა, აღნიშნა, რომ მას უკვე გაკეთებული ჰქონდა დნმ ტესტი და ზუსტად იმ ტესტის დასახელება მოგვწერა, თუ ნამდვილად ეგენი არიან მშობლები, გაიკეთოს ეს ტესტი მამაჩემმაო. გუშინ მოვიდა ტესტის პასუხი, რომელიც დადებითი აღმოჩნდა.
– როგორ მოახერხეთ მამისთვის ტესტის გაკეთება?
– ტესტი განსხვავებულია და საკმაოდ ძვირი ღირს, ამიტომ ჯგუფის წევრების შემოწირულებით მოხდა მისი შეძენა. ასე შევძელით კვალზე გასვლა. მამა მაშინვე მიხვდა, რომ მისი ქალიშვილი იყო, როდესაც სურათები ნახა, ეჭვიც არ ეპარებოდა.
– რა გეგმები აქვს გაშვილებულ გოგონას ახლა?
– არ ვიცი, როგორ განვითარდება მოვლენები, რა გადაწყვეტილებას მიიღებს ეს გოგონა, რამდენად დაიჯერებს, რომ მის ბიოლოგიურ მშობლებს გარდაცვლილი ეგონათ. ისეთი ადამიანია მამა, რომ არ არსებობს, რომ იმას ბავშვი გაეშვილებინა. არ გამოვრიცხავთ, რომ ამ ოჯახის მეორე შვილიც ცოცხალი იყოს.
ambebi.ge